Gökbilimciler, varlığı beklenmeyen tuhaf bir yıldız keşfetti.
Yeni Bulunan Nötron Yıldızı: Evrenin Tuhaf Gizemleri
Son zamanlarda, astronomlar tarafından yapılan bir keşif, evrendeki nötron yıldızları hakkında bildiklerimizi sorgulamamıza neden olan büyük bir buluşu gündeme getirdi. Gökbilimciler, ASKAP radyo teleskobu ile 13.000 ışıkyılı uzaklıktaki bir nötron yıldızını keşfettiler. Bu yıldız, var olmaması beklenen bir yapıya sahip; zira doğası gereği gökbilimcilerin beklentilerini alt üst ediyor. Bu çalışma, tanınmış bilim dergisi Nature Astronomy‘de yayımlandı (New Scientist).
Nötron Yıldızları ve Pulsarlar
Çok büyük yıldızlar, ömürlerinin sona erdiğinde süpernova patlaması geçirirler ve geride nötron yıldızları adı verilen son derece yoğun cisimler bırakırlar. Bu nötron yıldızlarının bir alt türü olan pulsarlar, kendi eksenleri etrafında hızlı bir şekilde dönerken, manyetik kutuplarından radyo dalgaları yayarlar. Genellikle pulsarlar, saniyede birden fazla devirle dönerler ve gökbilimciler, belirli bir frekansta radyo darbeleri alırlar.
Beklenmedik Dönüş Hızı
Gökbilimciler son birkaç yıl içinde daha önce tanımlanamayan yavaş dönen kompakt nesneler keşfettiler. Çoğunlukla, bir nesnenin dönüş süresi, radyo emisyonlarının durduğu bir noktaya yaklaştığında, oldukça yavaş dönen bir nesne olarak bilinir. Geçen yıl, dönüş süresi 54 dakika olan bir göktaşı keşfediliyken, bu yeni keşif, her 6,45 saatte bir dönen ASKAP J1839-0756 adı verilen nesneyi barındırıyor. Bu, şimdiye kadar görülen en yavaş dönen pulsar olabilir.
Beyaz Cüce veya Magnetar
Başlangıçta bu yeni nesnenin, bir Güneş benzeri ölü yıldızın kalıntısı olan beyaz cüce bir yıldız olduğu düşünülüyordu. Ancak gökbilimciler, yalnız bir beyaz cüce görüntüsüne rağmen daha önce radyo dalgaları yayan bir beyaz cüce gözlemi yapmamışlardı. Hesaplamalar bu nesnenin beyaz cüce olamayacak kadar büyük olduğunu gösterdi.
Sonuç olarak, araştırmacılar bu yeni nesnenin bir magnetar olabileceğine karar verdiler. Magnetarlar, evrendeki en güçlü manyetik alanlara sahip nötron yıldızlarıdır. Daha önce dönüş periyodu 6,67 saat olan bir magnetar keşfedilmişti; ancak bu nesne sadece X ışınları yaymaktaydı.
Yeni Görüşler ve Teoriler
Eğer ASKAP J1839-0756 gerçekten yalnız bir magnetarsa, o zaman radyo dalgaları yayan ve kendi ekseni etrafında çok yavaş dönen ilk yıldız olma özelliğini taşıyacak. Bunun yanında, araştırmanın yazarları, bu keşfin nötron yıldızları hakkındaki mevcut teorileri köklü bir şekilde değiştirmesi gerektiğini vurguluyorlar. Özellikle, pulsarların çok yavaş döndüklerinde radyo dalgaları yaymayı bırakacakları yönündeki teori gözden geçirilmelidir.
Bu buluş, bilim insanlarının evrende varlığı hakkında tartışmalarda bulunmasına olanak tanırken yeni sorular da ortaya çıkarıyor. Belki de evrenin tuhaflıkları hakkında henüz bilmediğimiz daha pek çok şey var.
Web’de daha fazla bilgi için:
- New Scientist Makalesi
- Nature Astronomy Dergisi (araştırma için; makale erişimi gerektirebilir)
Gelecekteki astronomik araştırmaların, bu tür keşiflerle birlikte, evrendeki en ilginç nesneleri anlamamıza yardımcı olacağından eminiz.
